Dziedziczenie grup krwi od dawna fascynuje zarówno naukowców, jak i osoby niezwiązane z medycyną. Często pojawiają się pytania dotyczące możliwości wystąpienia u dziecka innej grupy krwi niż u rodziców oraz tego, jakie implikacje może to mieć w kontekście ustalania pokrewieństwa. Niektórzy mogą obawiać się, że niezgodność grup krwi podważa więzy rodzinne, zwłaszcza ojcostwo.
Jaka grupa krwi dziecka po rodzicach?
Grupa krwi dziecka jest wynikiem kombinacji genów odziedziczonych po obojgu rodzicach. System ABO, opracowany przez Karla Landsteinera, wyróżnia cztery podstawowe grupy krwi: A, B, AB i 0. Każda z nich jest determinowana przez obecność lub brak specyficznych antygenów na powierzchni erytrocytów. Geny odpowiedzialne za te antygeny są dziedziczone w sposób mendelowski, co oznacza, że każde dziecko otrzymuje po jednym allelu od matki i ojca. Allele odpowiadające za grupy krwi to A, B i 0. Allele A i B są kodominujące, dlatego w przypadku ich współwystępowania oba są ekspresjonowane, dając grupę krwi AB. Allel 0 jest recesywny wobec A i B, a więc ujawnia się fenotypowo tylko wtedy, gdy występuje w parze z drugim allelem 0. W praktyce oznacza to, że rodzice z określonymi genotypami mogą mieć dzieci z różnymi grupami krwi, w zależności od kombinacji przekazanych alleli. Na przykład rodzice o grupach krwi A (genotypy AA lub A0) i B (genotypy BB lub B0) mogą mieć potomstwo z grupą krwi A, B, AB lub 0. Wszystko zależy od tego, jakie allele zostaną przekazane przez matkę i ojca. Dlatego przewidywanie grupy krwi dziecka wymaga znajomości genotypów rodziców, a nie tylko ich fenotypów.
Czy dziecko może mieć inną grupę krwi niż rodzice?
Tak, dziecko może posiadać inną grupę krwi niż oboje rodziców. Wynika to z mechanizmów dziedziczenia genetycznego oraz obecności alleli recesywnych, które mogą nie ujawniać się fenotypowo u rodziców, ale mogą zostać przekazane potomstwu. Na przykład, jeśli oboje rodzice mają grupę krwi A, ale są heterozygotyczni (genotyp A0), istnieje możliwość, że przekażą dziecku oba allele 0. W takiej sytuacji dziecko będzie miało grupę krwi 0, mimo że żadne z rodziców nie prezentuje tej grupy krwi fenotypowo. Podobnie, rodzice z grupami krwi A i B mogą mieć dziecko z grupą krwi AB, jeśli każdy z nich przekaże odpowiednio allel A i B. Istnieją również przypadki, gdy rodzice z grupą krwi AB i 0 mają potomstwo z grupą krwi A lub B, w zależności od przekazanych alleli.
Jaką grupę krwi może mieć dziecko – po matce czy po ojcu?
Grupa krwi dziecka jest wynikiem kombinacji alleli pochodzących zarówno od matki, jak i od ojca. Nie można jednoznacznie stwierdzić, że dziecko dziedziczy grupę krwi wyłącznie po jednym z rodziców. Dodatkowym czynnikiem jest obecność czynnika Rh (Rhesus), który również jest dziedziczony i wpływa na grupę krwi. Czynnik Rh jest determinowany przez gen D (dominujący) i gen d (recesywny). Osoba z genotypem DD lub Dd ma czynnik Rh dodatni, natomiast z genotypem dd – czynnik Rh ujemny.
Grupa krwi dziecka inna niż rodziców a testy na ojcostwo
Różnice w grupach krwi między dzieckiem a rodzicami mogą budzić wątpliwości dotyczące pokrewieństwa, zwłaszcza ojcostwa. Jednak należy podkreślić, że grupa krwi nie jest wystarczającym ani wiarygodnym narzędziem do potwierdzenia lub wykluczenia ojcostwa. System ABO obejmuje tylko cztery główne grupy krwi, co oznacza, że wiele osób niespokrewnionych może mieć taką samą grupę krwi. Obecnie standardem w ustalaniu pokrewieństwa są testy na ojcostwo, które analizują unikalne sekwencje genetyczne dziecka i domniemanego ojca. Mają one bardzo wysoką dokładność i mogą jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć pokrewieństwo. Badania genetyczne obejmują analizę markerów DNA, które są przekazywane z rodziców na dziecko w sposób unikalny i niepowtarzalny.